In de media
Het Dobberende Bos, daarom…
In 2016 werd het Dobberende Bos ‘geplant’ in de Rijnhaven in Rotterdam. In 2021 verhuisde het naar Almere, om daar de boodschap van de Floriade 2022 kracht bij te zetten. Deze twee locaties zijn de ideale plekken gebleken om het bijbehorende verhaal te vertellen.
Centraal daarin staan drie essentiële zaken: de leefbaarheid in grote steden, duurzaamheid en de (gevolgen van) klimaatverandering.
In ons land is de dreiging die gepaard gaat met de stijging van de zeespiegel reëel. Rotterdam ligt grotendeels maar twee meter boven de zeespiegel (gedeeltelijk zelfs onder) en als de stad niet continu afgetapt werd door pompen zou het grondwater boven straatniveau komen. Water maakt nu al een groot deel van het oppervlak van de stad uit. Dat heeft enorme gevolgen voor de toekomst van de stad.
De stad groeit. Dat is een wereldwijde trend. Het aantal mensen dat in grote steden woont neemt enorm toe. Leefbaarheid, woonkwaliteit, transport, groen; wat gaat er gebeuren en wat doen we eraan?
Dit soort vragen hielden Jeroen Everaert al een tijdje bezig toen hij in aanraking kwam met het kunstwerk ‘In search of habitus’ van Jorge Bakker, dat bestond uit een aquarium waarin modelbomen in dobbers op het water dreven. De vraag achter het werk was hoe stadsbewoners zich verhouden tot de natuur en vice versa.
Jeroen zette alles op alles om met Mothership dit kunstwerk te vertalen naar de werkelijkheid. Want dat onderzocht wordt wat de beste manier is om drijvende woningen te bouwen is logisch, maar hoe zit het met ons groen, met de parken? Verdrinken onze bomen?
Na jarenlang onderzoek waaraan verschillende opleidingen en bedrijven meewerkten werd in 2014 het eerste prototype dobberende boom te water gelaten, een half jaar later gevolgd door een tweede. De testlocatie was perfect: het RDM-terrein midden in de haven, daar waar plaats is ingeruimd voor innovatie.
Door de boom voortdurend te monitoren werd duidelijk welk soort op welke manier in welke drijver bestand zou zijn tegen een leven op het water. Dat bleek een Hollandse iep te zijn. Uiteindelijk leidde dat in 2016 tot het te water laten van het hele bos.
Concept storytelling
Het concept toont Mothership op en top als eigentijdse storyteller. Het dobberende bos vertelt het verhaal over de waarde van bomen voor het klimaat, biodiversiteit, leefbaarheid en gezondheid in de stad door vergroening, duurzaamheid en de noodzaak tot klimaatadaptatie. Het ziet er dus niet alleen maar heel bijzonder uit…
Het is een pleidooi om beter op onze leefomgeving te letten en een roep om meer aandacht voor de klimaatverandering. Want als we niet op tijd handelen, drijven onze bomen straks echt. Het Dobberende Bos vraagt ook naar de vergroening van de stad, om zo de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. De bomen nemen CO2 op, en dragen bij aan het afvangen van fijnstof.
Dat ook duurzaamheid een aandachtspunt was tijdens de ontwikkeling van het concept blijkt uit de keuze voor gerecycled materiaal. De bomen werden geplant in stalen boeien van Rijkswaterstaat, uit de Noordzee. De boeien werden beschikbaar gesteld toen ze vervangen werden door kunststof exemplaren.
De bomen zelf komen uit het Bomendepot van de stad, waar bomen staan te wachten op herplaatsing. Die nieuwe bestemming is dus het bos op het water.
Voor bedrijven en particulieren was het mogelijk een boom te adopteren en zo sponsor te worden van het Dobberende Bos. Bedrijven maken goede sier met hun participatie en zijn trots op de impact die het Dobberende Bos heeft.
Nieuwe locatie
De afspraak met de gemeente Rotterdam was dat het bos vijf jaar in de Rijnhaven mocht liggen. Wat er daarna mee moest gebeuren was onbekend.
Maar Mothership werd in 2019 gevraagd voor een grote opdracht in Almere en raakte zo in contact met de organisatie van de Floriade. Deze tuinbouwtentoonstelling vindt eens in de tien jaar plaats, en in 2022 is Almere aan de beurt. Een prachtig programma met als thema ‘Growing Green Cities’, volgens Jeroen Everaert een unieke kans voor een tweede leven voor het Dobberende Bos.
Almere ligt niet alleen aan het water, maar in het centrum van de stad bevindt zich ook nog eens een groot meer, het Weerwater. Ook het Floriadeterrein grenst aan het water. Het Dobberend Bos is vanuit Rotterdam hier neergestreken. Dit werk van kunstproducent Mothership is een geschenk aan Floriade. Bezoekers kunnen het Dobberende Bos bekijken vanuit de kabelbaan en de boot die bezoekers vervoeren, en vanaf het terras aan het Weerwater.
En weer wordt daar het verhaal verteld over de klimaatverandering, het leefklimaat in steden, noodzakelijke vergroening. Het verwachte publiek, zo’n 2 miljoen mensen, zal na een bezoek meer gevoel hebben bij de betekenis van de stijging van de zeespiegel.
Ook in dít water komt de boodschap aan.
Impact
Over de hele wereld is grootscheeps aandacht besteed aan het Dobberende Bos. Op de dag dat de bomen te water werd gelaten in 2016 werd de persconferentie bezocht door tientallen journalisten uit verschillende landen. En niet alleen de geschreven pers bleek geïnteresseerd, maar ook de aanvragen voor interviews op radio en televisie bleven binnenstromen.
De impact die het Dobberende Bos (inter)nationaal had, kwam dus niet alleen door het bos zelf dat ter plekke aandacht vroeg voor de klimaatkwesties; via de enthousiaste pers en publiciteit werd een enorm groot publiek bereikt. En al die mensen wereldwijd lazen over het bos, kregen daarmee de achterliggende vragen mee en werden zich bewust van precies dat: de gevolgen van de klimaatverandering en de leefkwaliteit van mensen in grote steden. Zeker nu er steeds meer mensen op de hele wereld in grote steden komen te wonen is dat een prangend probleem.
Het Dobberende Bos leverde voor Rotterdam niet alleen veel aandacht in de pers op; het bleek ook een echte publiekstrekker te zijn. Het werd al snel opgenomen in het lijstje bezienswaardigheden die je moet bezoeken als je in de stad ben.
Het feit dat ergens ter wereld iemand op het idee is gekomen om bomen te laten drijven is al bijzonder. Hoe dat er dan in werkelijkheid uitziet, dat had niemand kunnen dromen. Samen met het typisch Rotterdamse havendecor ziet het bos er futuristisch uit; is dit hoe we over vijftig jaar leven? Of eerder? Die beelden spreken enorm tot de verbeelding.