Rotterdam Verlicht!

Vraag en opzet

In 2020 werden we overspoeld door het Covid19-virus. In de nieuwe situatie werd het leven een stuk stiller. Voor ondernemers begon een van de moeilijkste periode ooit. Theaters, musea en bioscopen dicht, winkels en horeca dicht. Thuis achter de voordeur, met niet of nauwelijks bezoek. Zo gingen we richting de winter, richting de feestdagen.

De gemeente Rotterdam zag hoe slecht met name de horeca en de retail eraan toe waren en wilde iets doen om steun te betuigen. Daarom vroegen ze in het najaar van 2020 Mothership naar een plan om die lange koude winter te overbruggen. Het was erg kort dag, maar we trokken een sprint.

Rotterdam Verlicht! is door ons opgezet als een ambitieus meerjarenproject dat ruimte nodig heeft om te groeien en te intensiveren. Het idee was: geen kortdurend festival dat zich richt op toerisme, maar een jaarlijks terugkerende verrijking van de stad, de ondernemers en de bewoners. Een toevoeging die dit eerste jaar de horeca- en retailondernemers een hart onder de riem zou steken en die het leven van bewoners lichter maakte; een hoopvol evenement dat in de tijd zou uitgroeien tot een gebeurtenis van internationale allure.

Concept

In alle delen van de gemeente Rotterdam vind je pleinen, van grootstedelijke tot intieme. Hier komen bewoners, bezoekers en ondernemers elkaar tegen. Sommige pleinen functioneren echt als huiskamer van de wijk. Vooral in een tijd waarin we zo’n grote behoefte hebben aan (coronaproof) contact (op afstand), zijn dat belangrijke plekken. Daarom maakten we deze pleinen tot iets heel bijzonders, waar de donkere winter een feest werd.

De stip aan de horizon, het grote plan, was om zoveel mogelijk van deze pleinen met licht te eren: lichtkunstwerken, performances, optredens, projecties en ander programma. Als een zich organisch ontwikkelend proces: ieder jaar meer pleinen met lichtkunst en programma, ieder jaar meer bezoekers. Als een groeibriljant die net als het Amsterdam Light Festival en GLOW in Eindhoven klein begint maar, al schitterend, groeit tot een belangrijk evenement.

We wilden bewoners en organisaties uitdagen om actief deel te nemen, zoals dat in andere delen van ons land gebeurt in de vorm van carnavalspraalwagens en fruit- en bloemencorso’s. Ieder jaar zou het plein dat het mooist in het licht werd gezet een prijs kunnen winnen die uitgereikt kon worden door iemand van betekenis.

Zo zouden de pleinen elkaar gaan uitdagen en zou Rotterdam Verlicht! een wel heel bijzonder festival worden met ieder jaar meer, verrassender en spectaculairdere verlichting en programma. En dat is niet alleen geweldig voor Rotterdammers, maar ook voor de toeristen die onze stad in steeds grotere aantallen bezoeken.

En omdat de deelnemende pleinen zich overal in de stad bevinden, van Nieuw-Terbregge tot Hoek van Holland, en van Hillegersberg tot Ijsselmonde, zouden bewoners en bezoekers per fiets of openbaar vervoer onze hele stad bekijken.

Kleiner bleek groots

Maar Corona heerste en we moesten klein beginnen, zonder programma, zonder installaties die mensen voor langere tijd zouden boeien. Daarom kozen we ervoor om te werken met een beperkt aantal locaties en alleen verlichting. En we hebben bewezen dat dat genoeg kan zijn…

Ons uitgangspunt was licht, licht in de donkere wintermaanden, licht als symbool van hoop.

Rotterdam Verlicht! is een oproep om de stad en daarmee onszelf te verlichten.

Licht als medium heeft veel voordelen: er is bijna overal een standaard bestaande verlichting. Die kan bewerkt, gebruikt, aangepast worden. In de winter is het vroeg donker en laat licht. De perfecte tijd voor een bijzonder verhaal over Rotterdam, met een sprookjesachtige sfeer.

Voor alle pleinen die we hebben uitgezocht om met deze editie mee te doen geldt dat we uitgegaan zijn van de eigen identiteit van ieder plein en zijn omgeving, de geschiedenis van de locatie, de ondernemers die daar gevestigd zijn en de mensen die er wonen. In dit eerste jaar was de bestaande verlichting de basis. We selecteerden twaalf locaties, verspreid over de hele stad. Niet alleen pleinen, maar ook bijzondere punten in winkelcentra/-straten of belangrijke gebouwen. En na die twaalf kwamen er nog zeven bij die mee wilden doen!

Uitdaging

Het meest complexe aan Rotterdam Verlicht! was het gebrek aan mogelijkheden: er mocht geen programma zijn omdat mensen niet bij elkaar mochten komen. In afgeslankte vorm (geen optredens, geen workshops, geen activiteiten) bleef de schoonheid van het kijken over. Daar maakten we gebruik van.

De communicatie over dit project was bepaald moeilijk: hoe kondig je iets moois aan zonder mensen uit te nodigen? Waar we Rotterdam Verlicht! aanvankelijk wilden uitdragen als festival of evenement moesten we een manier vinden om te vertellen wat er te zien was zonder een oproep te doen. We maakten daarom de verhalen van de verlichte locaties zo sterk dat het de moeite waard was om gewoon te gaan kijken, alleen, met je gezin, met een vriend(in). Ons lichtpuntje in donkere tijden…

Samenwerking op locatie

Op verschillende locaties werkte Mothership samen met lokale ondernemers en buurtmanagers. Ook verscheidene creatieve ondernemers werden onderdeel van deze bijzondere winter. HiphopInJeSmoel nodigde op ons verzoek street artists uit om digitale muurschilderingen te maken: HIJS Lights. Het Blauwe Uur, een collectief voor video-installaties, maakt een adembenemende mapping op een kantoorgebouw. Ernest van der Kwast, schrijver, nam een indrukwekkende serie podcasts over de deelnemende locaties. WOAU ontwierp een schitterend logo met dito huisstijl. (On)bekende Rotterdammers stuurden op onze vraag korte (dicht)regels aan die, geprojecteerd op verschillende plekken, mensen een hart onder de riem staken.

Samen met onze partners in crime bewezen we dat kunst verbinding en verlichting kan brengen.